با پایان عمر طالبان؛

آیا پروژه داعش سازی در افغانستان تقویت میشود؟!

مردمـ افغانستان در سه روز عید سعید فطر برای اولین‌بار در 40 سال گذشته، شاهد تجربه طعمـ شیرین آتش‌بس موقت و قطع درگیری‌‌‌‌ها میان حکومت و نیروهای امنیتی در یک طرف و گروه طالبان و شبکه حقانی در طرف دیگر بودند

هرچند در روزهای عید شاهد دو حمله انتحاری در ولـایت شرقی ننگرهار از سوی گروه تروریستی داعش بودیمـ، اما در سایر مناطق کشور، صحنه‌های تعجب‌برانگیزی از ظرفیت بالـای مردمـ افغانستان و شور و اشتیاق آنها برای رسیدن به صلح و آرامش مشاهده شد.

گروه طالبان برای اولین‌بار، به یک درخواست حکومت افغانستان چراغ سبز نشان داد و سه روز عید فطر را به عنوان آتش‌بس اعلـامـ کرد. هرچند طالبان از 27 ماه رمضان تا پایان این ماه بر حملـات خود بر مواضع نیروهای امنیتی افغانستان افزودند و بیش از 100نفر از نیروهای امنیتی کشور شهید شدند، اما از نخستین ساعات روز عید فطر، آتش‌بس دوطرفه به صورت کامل رعایت شد. در چارچوب این آتش‌بس، نیروهای طالبان به راحتی اجازه یافتند به داخل شهرهای بزرگ کوچک وارد شوند، این ورود آنها با استقبال مردمـ، نیروهای امنیتی و مقامـ‌های حکومت مرکزی و همچنین حکومت محلی همراه شد. در برخی مناطق طالبان بین مردمـ گل و شیرینی توزیع کردند و در یک تصویر، وزیر داخله افغانستان در حومه شهر کابل با فرماندهان طالبان احوالپرسی کرد و عکس یادگاری گرفت. استقبال‌های بی‌نظیری از طالبان در ولـایت شمالی کندز، ولـایت شرقی ننگرهار، ولـایت غربی هرات و... صورت گرفت و حتی نیروهای طالبان اجازه یافتند به دیدار خانواده و اقارب خود در مناطق زیر کنترل حکومت افغانستان بروند. این صحنه‌‌‌‌ها به خوبی نشان داد که مردمـ افغانستان هیچ مشکلی با یکدیگر ندارند و ادامه جنگ در این کشور، زمینه‌های بیرونی دارد.

با وجود این استقبال گسترده و همدلی مردمـ افغانستان، محمد اشرف غنی، رئیس‌جمهور در اقدامی دیگر، روز‌‌‌‌شنبه اعلـامـ کرد که مهلت آتش‌بس را برای مدت نامعلومی تمدید می‌کند، اما طالبان با رد این درخواست، حملـات شان را به نیروهای خارجی و دولتی از سر گرفتند.

اما این آتش‌بس سه روزه حامل چه‌ پیامـ‌‌‌‌ها و نکاتی است و چه چشمـ‌اندازی فرا راه آن وجود دارد؟

1ـ بدون شک، برقراری این آتش‌بس و توافق طالبان با آن، بدون نظر مثبت دولت و ارتش پاکستان میسر نبود. پاکستان در طول هفته‌های گذشته در حال بازی کردن یک نقش مثبت و سازنده در قبال تحولـات امنیتی افغانستان است؛ از یک‌سو دو طرف در مورد برنامه عمل افغانستان و پاکستان برای صلح و همبستگی به توافق رسیده‌اند و از سوی دیگر، با رفت و آمد مقامـ‌های دو کشور، از سطح تنش‌های سیاسی، امنیتی و اقتصادی کاسته شده و دو طرف در حال راه‌اندازی فصل جدیدی از روابطند.

2ـ مشخص بود که همزمان با برقراری آتش‌بس، دست‌‌‌‌هایی در صدد تخریب و ناکامی آن برخواهند آمد.

در شرایطی که زمینه‌های مناسبی برای صلح میان حکومت افغانستان و طالبان به وجود آمده، داعش با انجامـ حملـات انتحاری، نشان داد، در صورت صلح احتمالی طالبان، این گروه به عنوان عمده‌‌‌‌ترین گروه مخالف مسلح دولت افغانستان به فعالیت‌های تروریستی خود ادامه خواهد داد. واقعیت این است، در صورتی که طالبان به توافق صلح با حکومت افغانستان برسد، زمینه و مجال چندانی برای فعالیت گروه داعش نیز باقی نخواهد ماند و طالبان محلی در هر نقطه، می‌تواند به عنوان نیرو‌‌‌هایی ضد داعش عمل کند.

اما نگرانی عمده این است که پایان تاریخ مصرف طالبان و پیوستن آنها به روند صلح، بیش از پیش از پروژه داعش‌سازی در افغانستان حمایت شود؛ پروژه‌‌ای که بسیاری از آگاهان و کشورهای منطقه چون روسیه بر این باورند که غربی‌هـا در پشت پرده آن قرار دارند.

3ـ هرچند حکومت افغانستان بر این باور است که استراتژی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری امریکا در نهایت سبب شده طالبان متعادل‌تر شود، اما در واقعیت امر، این استراتژی نتیجه‌ای جز افزایش درگیری‌‌‌‌ها و حملـات تروریستی در یک و نیمـ سال گذشته در افغانستان نداشته است. از طرف دیگر، با وجود افزایش نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان، هیچ تحول و نقش مثبتی از آنها در راستای تأمین امنیت کشور دیده نشده است. افزایش حضور نیروهای خارجی، اعلـامـ حضور بلندمدت و بدون تاریخ مشخص در افغانستان و تأکید امریکا بر نابودی طالبان، پیامـ‌های بود که آتش جنگ در افغانستان را گرمـ‌تر کرد.

این در حالی است که آتش‌بس کنونی در افغانستان نه در نتیجه تلـاش‌های امریکا، بلکه در نتیجه تلـاش‌‌‌‌ها و میانجیگری‌های منطقه‌‌ای به دست آمده است؛ بنابراین، راه‌حل مشکلـات افغانستان، یک راه‌حل منطقه‌یی با حضور قدرت‌های منطقه است و امریکا به تنهایی نمی‌تواند این جنگ را به سرانجامـ برساند.

4ـ اما چه چشمـ‌اندازی فرا راه آتش‌بس در افغانستان وجود دارد؟ آیا طالبان در آینده بار دیگر با درخواست آتش‌بس حکومت افغانستان موافقت خواهد کرد؟ حکومت افغانستان در طول روزهای عید تلـاش کرد مشوق‌های خوبی به گروه طالبان بدهد؛ از ر‌‌‌هایی 46 زندانی تا تأکید بر اینکه حاضر به مذاکره با طالبان حتی در مورد خروج نیروهای خارجی است، اما مشکل اساسی اینجاست که طالبان به این باور‌ند که حکومت افغانستان صلـاحیت چندانی ندارد و تصمیمـ‌گیرنده اصلی در مسائل جنگ و صلح کشور، امریکاست.

در چنین شرایطی، دو عامل عمده و تأثیرگذار برای ادامه آتش‌بس در افغانستان وجود دارد که در صورت توافق و همراهی این دو، همـ زمینه تداومـ آتش‌بس و همـ آغاز گفت‌وگوهای صلح وجود دارد. از یک‌سو، هرچند روز‌‌‌‌شنبه وزارت خارجه امریکا اعلـامـ کرد که آماده است وارد روند گفت‌وگوهای صلح افغانستان شود، اما هنوز این کشور پیامـ مشخص و روشنی در حمایت از روند صلح، به طالبان نفرستاده است.

یک طرف دیگر مسئله، پاکستان است. امریکا در طول یک و نیمـ سال گذشته همواره پیامـ جنگ و تحریمـ به پاکستان فرستاده است. هرچند حکومت افغانستان در طول چند ماه گذشته پیامـ‌های روشنی به پاکستان فرستاده و پاکستان نیز به این باور است که تصمیمـ‌گیرنده اصلی در صحنه تحولـات افغانستان، امریکاست و این کشور باید چراغ سبزی نیز به پاکستان نشان دهد.

سرمقاله شماره 770 روزنامه انصار

نویسنده: سیدعباس حسینی

تاریخ: 30/3/1397

*	نـامـ و نـامـ خـانوادگی
*	نظر شما
چهار عدد تصوير را عينا در زير بنويسيد.
*

	چرایی جنگ جدید رژیمـ صهیونیستی در غزه
	بایدها و نبایدهای امنیت مناطق مرکزی
	خروج از یک توهمـ قدیمی با ارتش اروپایی
	جنگ الحدیده؛ نبرد مرگ و زندگی برای ائتلـاف سعودی‌-اماراتی
	شکاف‌ در دستگاه‌های امنیتی و انتقال قدرت در تاجیکستان
	تغییر ساختار نظامـ، همـ ممکن است همـ مشروع
	ساکنان بزرگترین زندان دنیا چگونه روزگار میگذرانند؟
	ژنوساید ارزگان؛ نه (منازعه قومی) نه (حادثه)
	مدینه در ماتمـ، رحلت پیامبر اکرمـ صلی ا... علیه و آله و سلمـ
	کمیسیون حقوق بشر: ادامه درگیری‌ها در ارزگان پیامدهای ناگوار انسانی را در پی خواهد داشت