نویسنده: سیدرحیمـ نعمتی
تعبیر تغییر استراتژی، جز یك لفاظی چیز دیگری نیست و امریکا با زمینگیر شدن در افغانستان بیشتر زمان بی‌راهبردی خود در كشورمان را سپری می‌كند تا در واقع امر رویكرد جدیدی را داشته باشد چرا که این ملت افغانستان است که همچنان همه روزه حتی در مساجد و هنگامـ عبادت قربانی میشوند
امریکا دو ماه قبل بود كه بزرگترین بمب غیرهسته‌ای خود به نامـ موآب، (MOAB)، را در منطقه آچین از ولـایت ننگرهار پرتاب كرد با این ادعا كه هدف از پرتاب این بمب تخریب تونل‌های داعش و از بین بردن نیروهای آن بوده است. استفاده از این بمب در آن زمان تصوری از تحرك جدید امریکا در صحنه افغانستان به وجود آورد كه گویا این كشور با ریاست جمهوری دونالد ترامپ رویكرد و حتی برنامه جدیدی را در افغانستان مد نظر دارد و موآب نقطه شروع این برنامه است. بطلـان این تصور چندان زمانبر نبود چراكه با وجود حملـات گسترده طالبان در مناطق مختلف و سلسله حملـات تروریستی در كابل، نیروهای امریکایی بیشتر نقش تماشاچی به عهده داشتند تا داشتن نقش فعالی كه بر مبنای یك برنامه جدید باشد. حالـا و با حضور دو تن از ارشد‌ترین مقامات نظامی امریکا در مجلس سنا معلومـ شده كه واشنگتن در اصل هیچ برنامه‌ای در افغانستان ندارد و تنها سعی می‌كند از شکست در افغانستان جلوگیری كنند كه به گفته یكی از این دو، (دوره فعلی در افغانستان زمان بدون راهبرد است.)
جنرال جیمز ماتیس، وزیر دفاع امریکا فردی بود كه این را اعتراف كرد. او به همراه جنرال جوزف دانفورد، رئیس ستاد مشترك ارتش امریکا در كمیته نیروهای مسلح سنای امریکا حاضر شده بودند تا به پرسش سناتورها در خصوص وضعیت ارتش و برنامه آن در افغانستان پاسخ بدهند. از پرسش‌های سناتورها و به خصوص جان مك‌كین معلومـ بود كه آنها چندان دل خوشی از وضعیت امریکا در افغانستان ندارند چون هیچ چشمـ‌اندازی از پیروزی در افغانستان نمی‌بینند. مك‌كین در این خصوص تأكید كرد: (در حال حاضر، راهبرد ما در افغانستان راهبرد جلوگیری از شكست است كه هیچ قرابتی با پیروز شدن ندارد.) این اعتراف صریح به زمینگیر شدن امریکا در افغانستان اگر نگوییمـ در طولـانی‌ترین جنگ امریکا بی‌سابقه نبوده، دست‌كمـ به این حد از صراحت همـ نبوده است. در واقع امریکایی‌ها تا اینجای كار از جنگ خود در افغانستان سعی داشتند تا دست‌كمـ ژست نیروی پیروز در جنگ را حفظ كنند اما وقتی كه ماتیس از زمان بی‌راهبرد می‌گوید یا مك‌كین چنین تصویری از وضعیت امریکا در جنگ افغانستان را به نمایش می‌گذارد، دیگر نمی‌توان گفت كه آن ژست دیگر برازنده امریکا باشد و رهبران نظامی این كشور به فكر نجات خود از این وضعیت هستند كه ماتیس در همین جلسه از یك (رویكرد منطقه‌ای) برای نجات از افغانستان گفت.
ماتیس در مورد این رویكرد به جز یك جمله كلی و مبهمـ چیز دیگری نگفت و به همین جهت همـ معلومـ نیست كه منظور او از رویكرد منطقه‌ای امریکا در افغانستان چیست و آن طور كه او مدعی است، چگونه می‌خواهد با این رویكرد راهبرد و روش‌های امریکا در افغانستان را تغییر بدهد. یك تصور این است كه امریکا با این رویكرد قصد مشاركت بیشتر ناتو در افغانستان را دارد كه البته این تصور با نحوه انتقادی واشنگتن نسبت به ناتو همخوانی دارد. شاید به همین جهت است كه ینس استولتنبرگ، دبیر كل ناتو گفته كه نهاد او در حال بررسی افزایش نیروهای خود در افغانستان در قالب مستشار و مربی نظامی است اما باید توجه كرد افزایش نیروهای ناتو حتی در زمان باراك اوباما، رئیس‌جمهور سابق امریکا با وجود سطح بالـای هماهنگی و همكاری امریکا با متحدانش در ناتو راهگشای آنها در جنگ افغانستان نشد تا چه رسد به حالـا كه متحدان امریکا در ناتو چندان دل خوشی از ترامپ ندارند.
جدای از این، تجربه نشان داده افزایش مستشاران نظامی راه‌حلی در جنگ افغانستان نیست چنان كه این جنگ هیچ راه‌حل نظامی ندارد؛ نكته‌ای كه حتی وزارت خارجه امریکا تحت رهبری ركس تیلرسون به آن معترف است. تصور دیگر نسبت به منظور ماتیس از رویكرد منطقه‌ای این است كه امریکا توجه به كشورهای منطقه را در دستور كار قرار داده كه فشار بر پاكستان در اولویت این دستور كار است. اینكه مسئولیت حملـات تروریستی اخیر كابل به گردن شبكه حقانی انداخته شد یكی از نشانه‌های این تصور در كابل است و به نظر می‌رسد دولت افغانستان به درستی انتظار دارد امریکا در این رویكرد بیشتر پاكستان را هدف بگیرد تا انتظار مشاركت بیشتر متحدانش در افغانستان را داشته باشد. اما تجربه نشان داده امریکا برای فشار بر پاكستان برای قطع حمایت از طالبان یا شبكه حقانی چندان گزینه‌ای در اختیار ندارد چه اینكه طی 16 سال گذشته نتوانسته پیشرفتی در این مورد داشته باشد. در هر صورت، ماتیس زمانی از رویكرد جدید می‌گوید كه تصاویر مختلف از این تعبیر او نشان می‌دهد این تعبیر جز یك لفاظی چیز دیگری نیست و امریکا با زمینگیر شدن در افغانستان بیشتر زمان بی‌راهبردی خود در كشورمان را سپری می‌كند تا در واقع امر رویكرد جدیدی را داشته باشد چرا که این ملت افغانستان است که همچنان همه روزه حتی در مساجد و هنگامـ عبادت قربانی میشوند.
|
|
Tweet |
بالـا