افغانستان از دهه 80 میلـادی در راستای مقابله غیرمستقیمـ با اتحاد جماهیر شوروی، برای سیاست خارجی امریکا اهمیت یافت. تا پیش از آن و در دوران ظاهر شاه روابط دو کشور چندان در مرکز توجه سیاستمداران کاخ سفید قرار نداشت. اما پس از فروپاشی شوروی جایگاه افغانستان در استراتژی امریکا حفظ شد.
ایالـات متحده برای اعلـامـ هژمونی خود در جهان و ترسیمـ نظمـ نوین جهانی، افغانستان را اولین نقطه آغاز می‌دید. در این رابطه وقوع حادثه 11 سپتامبر فرصت را برای همراه کردن افکار عمومی به دست رهبران واشنگتن داد.
جنگ افغانستان طولـانی‌ترین و پرهزینه‌ترین جنگ امریکا است که تا امروز بیش از یک و نیمـ دهه از شروع آن می‌گذرد. در این مدت دو رئیس جمهور امریکا با رویکرد یکسانی تلـاش کردند تا حضور نظامیان این کشور در افغانستان را حفظ کنند. تفاوت تاکتیکی اوباما با جرج بوش در کاهش نیروها به 9800 نفر و افزایش ماموریت‌هـای نظامی به ارتش و پلیس ملی افغانستان بود.
با این حال این سوال مطرح است که دونالد ترامپ با رویکرد کاهش هزینه‌های نظامی ایالـات‌متحده در جهان چه برنامه‌ای برای افغانستان خواهد داشت؟ افغانستان در دوران مبارزه انتخاباتی ترامپ و کلینتون، مورد توجه نبود؛ به طوری که از آن به عنوان موضوعی فراموش شده در سیاست‌هـای راهبردی کاخ سفید نامـ می‌برند.
اما به نظر نمی‌رسد ترامپ در حال حاضر متوجه تحولـات افغانستان نباشد. زیرا امریکا سالـانه 3 میلیارد دالر کمک مالی به دولت کابل می‌کند که بیشترین رقمـ در میان حامیان توسعه سیاسی و اقتصادی افغانستان به شمار می‌رود. همچنین رهبران حکومت وحدت ملی افغانستان با دولت اوباما به توافق رسیده بودند که در سال‌های 2015 تا 2018 میلـادی، سالـانه کابل مبلغ 200 میلیون دالر در مقابل اصلـاحاتی که انجامـ می‌دهد، از طریق صندوق بازسازی افغانستان دریافت کند. از سویی دیگر افغانستان با چین به عنوان مهمـ‌ترین کشور رقیب اقتصادی امریکا و ایران دارای مرز مشترک است.
ترامپ پیش از پیروزی در انتخابات، اعلـامـ کرده بود تصمیمـ دارد هزینه‌های نظامی امریکا در خارج کشور را کاهش دهد و کشورهایی که به دنبال حمایت واشنگتن برای تامین امنیت خود هستند باید در این راستا پول بپردازند. در صورتی که وی چنین موضعی را در افغانستان پیش بگیرد، دستاوردهای امریکا در این منطقه را از بین خواهد بود. زیرا رها کردن کابل بدون پشتوانه مالی و نظامی، به معنای ایجاد فضای مانور قدرت برای تروریست‌ها است.
اما عملیاتی شدن این تصمیمـ در افغانستان، می‌تواند یک کشور استراتژیک را از محور سیاست خارجی امریکا خارج سازد. از این رو پیش بینی نمی‌شود ترامپ به دنبال کاهش کمک‌های مالی و نظامی به افغانستان باشد. به ویژه آنکه رئیس جمهور جدید در کمپین‌های انتخاباتی‌اش بر برخورد جدی با تروریسمـ تاکید ویژه‌ای داشت.
در همین رابطه به دلیل مواضع حزب جمهوری‌خواه در افغانستان، احتمال همکاری امنیتی بیشتر میان کابل و واشنگتن وجود دارد. با این حال ترسیمـ چشمـ اندازی از بهبود ثبات سیاسی در افغانستان دور از ذهن است. زیرا تداومـ حضور نظامی امریکا در این منطقه استراتژیک مبتنی بر ناآرامی و نیاز رهبران افغانستان به کمک‌های واشنگتن است.
بنابراین به نظر نمی‌رسد که با ورود ترامپ به کاخ سفید، تغییرات بنیادینی در سیاست خارجی امریکا نمایان شود. ضمن آنکه به علت ساختارمند بودن شاکله سیاسی ایالـات متحده، هیچ فردی در مسند ریاست جمهوری توان ایجاد تحولـات گسترده در راهبردهای این کشور ندارد.
|
|
Tweet |
بالـا