سیاست یک بامـ و دو هوای سعودی درخصوص دخالت نظامی در یمن و طرح اعزامـ نیروی زمینی به سوریه بسیار دیدنی است. سعودی می‌گوید که دخالت نظامی در یمن براساس قطعنامه 2216 شورای امنیت و درخواست رییس جمهور قانونی یمن منصور‌هـادی بوده است، رییسی که پیش از فرار به ریاض رسما استعفاء داده بود اما برای هرگونه اعزامـ نیروی زمینی به سوریه تصمیمات خود را معطوف به ائتلـاف بین‌المللی علیه داعش به رهبری امریکا می‌کند. وقتی از آنها سوال می‌شود سوریه دارای حکومت قانونی است و عضو سازمان ملل است پاسخ می‌دهند که دولت و رییس جمهور سوریه مشروعیت خویش را از دست داده‌اند! بنابراین از این به بعد اعزامـ نیروی زمینی تحت امر سعودی به سوریه به منظور مقابله با داعش را باید اعزامـ نیرو برای سرنگونی نظامـ سوریه بخوانیمـ.
به گزارش انصار به نقل از ایسنا، همین موضع سعودی نشان می‌دهد مسئله اعزامـ نیروی زمینی لقمه‌ای بزرگ است که بلعیدنش برای سعودی سخت است اما این امر باعث نمی‌شود تا طرحی که به عنوان "طرح جایگزین" مدت‌ها پیش از سوی امریکایی‌ها تدارک دیده شده است به بایگانی برود، چه آن که عملیات نظامی سعودی و هماهنگی این کشور در حمله به مردمـ بیدفاع یمن ثابت کرد اتاق جنگ سعودی بر خلـاف همه ادعاهای واهی استقلـال طلبانه، بدون اجازه امریکا حتی یک موشک نمی‌تواند به یمن شلیک کند حال چه رسد به اعزامـ نیرو به سوریه، جایی که روسیه حضوری رسمی در آن دارد و همـ پیمانان سوریه همچون نیروهای مقاومت و ایران از کنارش بیتفاوت عبور نمی‌کنند.
ادعاهای سعودی برای اعزامـ نیروی زمینی به سوریه، ترکیه را نیز به گردابی جدید تبدیل می‌کند زیرا هرگونه اقدامی علیه سوریه و اعزامـ نیرو به این کشور از اراضی ترکیه به منزله اقدامـ هجومی ترکیه علیه کشور دیگر تلقی شده و چتر حمایت نظامـ دفاعی ناتو از سر ترکیه برداشته می‌شود چرا که تعهد ناتو به ترکیه فقط در قبال هجومـ خارجی به عنوان یکی از اعضای ناتو است مگر آن که اراده امریکا و ناتو در هرگونه اقدامـ عملیاتی علیه سرزمین سوریه از قبل با ترکیه هماهنگ شده باشد.
موضوع دخالت نظامی در سوریه حتی تا پیش از حضور مستقیمـ روسیه در سوریه امری آسان نبود با این همه با توجه به شرایط حاضر هرگونه اقدامی دراین باره پیامدهای مختلفی به دنبال دارد که به اعتقاد برخی از کارشناسان نظامی و سیاسی میتواند منجر به رویارویی‌های جهانی شود:
1- امریکا درصورت اعزامـ نیروهای موسومـ به ائتلـاف اسلـامی عربی متشکل از سعودی، امارات، مصر، اردن، سودان و ترکیه چه موضعی را اتخاذ خواهد کرد؟ امریکا ماه‌ها پیش اعلـامـ کرده بود که باید نیروهایی متشکل از بعضی کشورهای عرب تشکیل شده و نقش فعال تری در عراق و سوریه برای مبارزه با داعش به عهده گیرند. اگر امریکایی‌ها در این باره جدی بوده‌اند در حقیقت طرح سعودی برای اعزامـ نیروی زمینی به سوریه همان نسخه پیچیده شده امریکایی‌ها است که علـاقه دارند به جای درگیر شدن نیروی زمینی امریکا در هر جنگی در منطقه از نیروهای اقلیمی استفاده کنند.
دولت امریکا با روسیه برای تدوین چگونگی آتش بس در سوریه و تعیین چهارچوبی روشن برای مبارزه با تروریسمـ در سوریه به برخی تفاهمات رسیده‌اند و بر ضرورت آتش بس برای پیش بردن مذاکرات سوری-سوری در 25 فبروری در ژنو اصرار دارند و این موضع را به سعودی همـ ابلـاغ کرده‌اند. اگر این موضوع درست و دقیق باشد پس با استقبال از طرح سعودی برای اعزامـ نیرو به سوریه به شدت در تعارض است؛ لذا می‌توان گفت در آستانه انتخابات ریاست جمهوری در امریکا، این کشور همـ چنان با موضعی خاکستری در خاورمیانه گامـ بر می‌دارد به گونه‌ای که در هر لحظه امکان چرخش سیاست‌ها وجود دارد. این سیاست، سعودی‌ها را امیدوار کرده است تا با به قدرت رسیدن جمهوریخواهان، نظامـ سوریه را سرنگون کنند.
2- اگر چنین طرحی جدی باشد نیروی زمینی مورد ادعای سعودی از کجا وارد خاک سوریه خواهد شد؟ دو راه برای سعودی بیشتر وجود ندارد:
ترکیه:
این سناریو به معنای مشارکت عملی ترکیه در انتقال نیرو و ادوات نظامی به شکل رسمی به سوریه خواهد بود. این اقدامـ در صورت مخالفت دولت سوریه به معنای تجاوز نظامی به خاک سوریه است که به فراخور تحولـات پاسخ می‌دهد. ترکیه در چنین حالتی باید به فکر واکنش روسیه نیز بماند. چنین معادله‌ای رویارویی بین‌المللی در منطقه ایجاد می‌کند به همین دلیل بعید است ناتو و اتحادیه اروپا اجازه چنین حادثه‌ای را بدهند. آیا اروپایی که پس از توافق هسته‌ای و دستیابی به برجامـ به دنبال آشتی سیاسی با ایران هستند اجازه می‌دهند بیخ گوش اروپا جنگی فراگیر که دامنه‌های آن تمامـ اتحادیه اروپا را فرا می‌گیرد، آغاز شود؟ پاسخ به این سوال حتما منفی است به خصوص آن که اتحادیه اروپا از طریق ایتالیا و امریکا تا مرز ورود به جنگ در لیبی نیز رسیده‌اند.
اردن:
دولت اردن از آغاز بحران در سوریه تلـاش کرده است تا مسافت معینی را با دمشق حفظ کند، این مسافت به اردن امکان می‌دهد هرگاه اراده کند روابط را کاملـا قطع یا عکس آن عمل کند، اما همین حلقه ارتباط باعث شده است تا برخی پیامـ‌ها و هیئت‌ها بین دو کشور مبادله شود. اردن به رغمـ همه اخلـاصش به پادشاهی سعودی به دلیل کمک‌های مالی سخاوتمندانه این پادشاهی دلـایل زیادی دارد تا از ورود به جنگ داخلی در سوریه امتناع کند. یکی از دلـایل آشکار، همسایگی این کشور با فلسطین اشغالی است، عاملی که باعث شد تا تحولـات سیاسی موسومـ به بهار عربی به این کشور سرایت نکند. در حقیقت برای حفظ امنیت اسرائیل، امریکا هیچ علـاقه‌ای ندارد اوضاع اردن که بخش اعظمـ آنها را فلسطینی‌ها تشکیل می‌دهند با بحران امنیتی و نظامی روبه‌رو شود. دیگر این که اردن هنوز از زیر بار هزینه‌های سنگین مالی جنگ در سوریه و انتقال آوارگان سوری کمر راست نکرده است. دولت اردن به خوبی می‌داند با وجود روس‌ها و نیروهای مقاومت همـ پیمان با سوریه، انتقال نیرو و ادوات نظامی از اردن به سوریه به منزله زیر آتش رفتن این کشور است. از امور مهمـ دیگر آن است که جریان قوی اخوان‌المسلمین در این کشور با ورود اردن به جنگ با سوریه از سایه خارج می‌شود و میتواند در سایه بحران نظامی و پس از شکست در مصر این بار بخت خود را در اردن آزمایش کند. ورود به این دایره آتش سال‌های سال اردن را با عدمـ استقرار امنیتی و سیاسی مواجه می‌کند و بعید است امریکا به چنین حالتی برای حفظ امنیت اسرائیل رضایت دهد.
3- با ورود سعودی به سوریه، جنگ در لبنان نیز به شکل گسترده‌ای آغاز می‌شود و جناح‌های رقیب وارد نبردهای موازی با جنگ سوریه می‌شوند. این معادله در لبنان قطعی خواهد بود در حالی که طی چهار سال اخیر اروپا و امریکا تلـاش وسیعی داشته‌اند تا لبنان وارد حلقه درگیری‌های مشابه سوریه و عراق نشود. این جا همـ از نگاه غربی‌ها امنیت اسرائیل بیش از امنیت لبنان و مردمش مورد توجه است. با ورود سعودی به لبنان نیروهای پاسدار صلح سازمان ملل در جنوب لبنان در اسرع وقت لبنان را ترک خواهند کرد چرا که می‌دانند با چنین شرایطی قطعنامه 1701 و آتش بس ناشی از آن در جنوب رودخانه لیطانی یک شبه فرو می‌ریزد، آنگاه هر معادله‌ای علیه اسرائیل از لبنان قابل تحقق خواهد بود. در حقیقت اروپا و امریکا با زنجیرهای فولـادی به دور لبنان تلـاش کرده‌اند تا لبنان درگیر جنگهای داخلی نشود و از منازعات اقلیمی به دورماند اما ورود سعودی به سوریه به مثابه پایان همه این سیاست‌ها خواهد بود.
4- عراق نیز همچون لبنان شاهد تحولـات دراماتیکی خواهد شد. نه دولت عراق با چنین رویدادی کنار می‌آید و نه اکثریت مردمـ عراق که خود را در کنار دولت و ارتش سوریه برای جنگ با داعش می‌بینند. بدون هیچ گونه تردیدی هرگونه تلـاش سعودی برای اعزامـ نیرو به سوریه فقط در سایه شعارهای طایفی و مذهبی فتنه گرایانه قابل تحقق خواهد بود، همان کاری که داعش در سوریه و عراق انجامـ داد و موفق شد دهها هزار سرباز پیاده نظامـ با پول سعودی‌ها برای خود تامین کند. به همین دلیل وحدت سیاسی و ملی شکننده در عراق به سرعت ازهمـ گسسته می‌شود و عراق نیز درگیر نزاع‌های داخلی می‌شود و داعش بر خلـاف ادعاهای سعودی نه تنها در سوریه نابود نمی‌شود که درعراق جانی تازه می‌گیرد، همان بلـایی که سعودی بر سر ملت یمن در آورد و اکنون بخش‌های مهمی از جنوب یمن تحت کنترل نیروهای تکفیری و القاعده قرار گرفته است. در ادامه این روند با به همـ ریختن داخل عراق مرزهای مشترک سعودی-عراق به شدت دستخوش تحولـات نظامی و امنیتی می‌شود و پادشاهی سعودی همـ‌زمان باید در سه منطقه عراق، سوریه و یمن ارتش پادشاهی‌اش را درگیر جنگ کند.
5- با آن که جمهوری اسلـامی ایران مواضع خود در قبال چنین طرحی را اعلـامـ کرده است اما اگر سعودی بر این خیال است که ایران پس از این اقدامـ به سوی درگیری مستقیمـ با سعودی پیش می‌رود تصوری در کمال ناپختگی دارد زیرا درگیر شدن سعودی در سوریه حتی اگر با کمک برخی نیروهای زمینی دیگر کشورهای عربی باشد جز به اجرای طرح امریکایی رفورمـ سیاسی آرامـ در سعودی منجر نمی‌شود و شاهزاده‌های سعودی با درگیر کردن ارتششان در سه نقطه دیگر توان مقابله با تحولـات داخلی این کشور را نخواهند داشت. در چنین حالتی چرا باید ایران درگیر جنگ با کشوری شود که از قبل همه برگهای برنده‌اش را سوزانده است؟
6- شاه بیت دخالت نظامی سعودی در سوریه به همراهی ترکیه موضع و واکنش نظامی روسیه خواهد بود که اخیرا در شمال دریای سیاه در انظار ارتش ترکیه مانورهای نظامی گسترده‌ای انجامـ داده است. این در حالی است که هیچ قطعنامه‌ای که مجوز دخالت نظامی ترکیه یا سعودی را در سوریه مجاز قلمداد کند تحت هیچ شرایطی از شورای امنیت عبور نخواهد کرد. نه چین و نه روسیه اجازه تصویب چنین قطعنامه‌ای را نخواهند داد لذا سرمایه گذاری یا امید بستن سعودی به کسب چنین مجوزی خیالی خامـ خواهد بود. روسیه که در اوج برگزاری مذاکرات سوریه 3 در ژنو قطع حملـات در حومه شمالی حلب را به شدت رد کرده بود بدون شک درمقابل هرگونه تحرک نظامی ترکیه و سعودی سکوت اختیار نخواهد کرد و به شدت واکنش متقابل نشان می‌دهد. این درحالی است که اخیرا تغییرات گسترده‌ای در ارتش سوریه براساس نگاه کارشناسان ایرانی و روسی صورت گرفته است که باعث وحدت عملی بیشتر ارتش با همـ پیمانان نظامـ سوریه در جنگهای جاری دراین کشور شده است که آثار آن اکنون در جنوب سوریه و حومه شمالی حلب پیدا است. براساس سیاست‌های جدید دیگر فتح خاکریزهای مجموعه‌های مسلح و سپس واگذاری مجدد آن به این مجموعه‌ها جایی در دکترین ارتش سوریه ندارد و تلـاش شده است تا همه موانع برای ایفای نقش ارتش سوریه به عنوان نیروی راهبردی در جنگ سوریه برطرف شود.
انتهای مطلب
|
|
Tweet |
بالـا