حامد رشیدی
خشمـ شاهزادگان سعودی نسبت به ملک سلمان و فرزندش محمد به نقطه اوج خود رسیده است. بیدلیل نیست که طی روزهای اخیر منابع غربی از تشدید این اختلـافات خبر داده اند. حتی برخی شاهزادگان سعودی دل را به دریا زده و از عمق اختلـافاتی که در دربار به وجود آمده پرده برداشته اند. طی روزهای اخیر منابع غربی از جمله روزنامه ایندیپندنت از بروز اختلـافات عمیق در دربار سعودی و خشمـ و نارضایتی شاهزادگان سعودی از ملک سلمان و فرزندش خبر داده اند.
حتی اکثریت اعضای هیئت علمای دربار سعودی نیز مخالف استمرار حضور ملک سلمان در قدرت (با شرایط فعلی) هستند. شکست عربستان سعودی در سوریه و عراق، صرف هزینه‌هـای هنگفت سعودی‌هـا در حمایت از گروه‌های تروریستی و تکفیری، شکست همه جانبه ریاض در تجاوز به یمن، وقوع فاجعه منا و اثبات ناتوانی حکومت عربستان در تامین امنیت مناسک حج و در نهایت صدور حکمـ اعدامـ شیخ باقر النمر که اجرای آن مترادف با متلـاشی شدن نظامـ سیاسی حاکمـ بر ریاض خواهد بود، جملگی منجر به بروز وحشت و ناآرامی در درون دربار و خشمـ شاهزادگان سعودی نسبت به ادامه هدایت سکان کشتی طوفان زده آنها توسط ملک سلمان و فرزندش شده است.
در چنین شرایطی صورتبندی منازعات اخیر دربار سعودی لـازمـ و ضروری به نظر میرسد.
صورتبندی این منازعه نشان میدهد اختلـافاتی که همـ اکنون در دربار سعودی ایجاد شده به شدت عمیق است عمق این اختلـاف به گونه ایست که میتواند پادشاهی ملک سلمان و ولـایتعهدی محمد بن نایف و متعاقبا جانشینی ولیعهدی محمد بن سلمان را هدف قرار دهد. در چنین معادله‌ای محمد بن سلمان به پاشنه آشیل قدرت پدرش تبدیل شده است. به نظر میرسد تا زمانی که محمد بن سلمان از قدرت کناره گیری نکند، این جدال و منازعه به قوت خود باقی خواهد بود. موضوعی که دیگر خود پادشاه نیز نسبت به آن واقف است.
بر این اساس شاهزادگان سعودی و به خصوص علمای ناراضی طی روزهای اخیر به صورت صریح و مستقیمـ با ملک سلمان بابت آنچه همـ اکنون در دربار رخ میدهد اتمامـ حجت کرده و خواستار برکناری محمد بن سلمان از مسند وزارت دفاع و جانشینی ولـایتعهدی شده اند. برخی علمای درباری و افراد تعیین کننده در تعیین و استمرار قدرت پادشاه به ملک سلمان هشدار داده اند که تنها در صورت کنار گذاشتن محمد بن سلمان از قدرت میتواند کماکان به عنوان پادشاه به قدرت خود ادامه دهد!
همـ اکنون ملک سلمان در وضعیتی قرار گرفته است که ادامه پادشاهی اش منوط به کاهش قدرت یا کنار گذاشتن پسرش محمد از قدرت است. تصمیمی که برای پادشاه بسیار سخت خواهد بود! هیئت علمای دربار سعودی و چهره‌هـای پشت پرده تاثیرگذار بر معادلـات قدرت در ریاض علنا ملک سلمان را نسبت به برکناری از قدرت تهدید کرده اند.
این نخستین بار است که هیئت علمای درباری تا این اندازه صریح پادشاه عربستان را تهدید به برکناری کرده اند. این تهدید به اندازه‌ای جدی است که منجر به ترس و وحشت پادشاه شده است. با این حال اندک طرفداران ملک سلمان معتقدند وی باید با اختیارات پادشاهی خود در مقابل خواسته علمای درباری و دیگر شاهزادگان ناراضی مقاومت کند زیرا کنار گذاشتن محمد بن سلمان از قدرت، عملـا قدرت مانور ملک سلمان را نیز در حد یک پادشاه تشریفاتی تنزل خواهد داد! با همه این اوصاف، قدرت پادشاه عربستان به گونه‌ای نیست که بتواند در مقابل این موج مقاومت کند. او باید در نهایت کاهش قدرت پسرش را بپذیرد، هر چند که این تصمیمـ گیری برای وی سخت و دشوار باشد! همـ اکنون ملک سلمان متعاقب شکست در یمن، وقوع فاجعه منا، شکست در سوریه و...به بازنده‌ای مطلق تبدیل شده است. نقش محمد بن سلمان در این شکست انکار ناپذیر است.
در نهایت اینکه ملک سلمان ناچار است تصمیمـ نهایی خود را طی روزهای آتی اتخاذ کند تصمیمی که ممکن است برای وی و پسرش محمد مطلوب نباشد!چنانچه منابع آگاه تاکید کرده اند، همـ اکنون ملک سلمان در دوراهی سختی قرار گرفته است.
او ناچار است میان بقای فرزندش و بقای خود در قدرت یک گزینه را انتخاب کند! در غیر این صورت، ملک سلمان با حفظ وضعیت موجود مجوز لـازمـ را برای شاهزادگان و علمای درباری مخالف برای تقابل بیشتر با خود و در نهایت برکناری از قدرت صادر میکند! هر تصمیمی که پادشاه سعودی در این خصوص اتخاذ کند، نماد و نشانه‌ای از بر همـ ریختن ساختار سیاسی فعلی در آل سعود خواهد بود. تغییر وضع موجود یا اصرار بر وضع موجود هر دو به معنای پایان تاریخ مصرف قدرت ملک سلمان و پسرش محمد خواهد بود، موضوعی که تحلیلگران مسائل منطقه و عربستان جملگی نسبت به آن اذعان دارند.
|
|
Tweet |
بالـا