12سال ناکامی روند صلح و مذاکره با طالبان در افغانستان، صلح را به یک امر آرمانی تبدیل کرده و کمتر کسی باور دارد که این کشور جنگ زده روزی به این آرزوی دیرینه دست یابد.
به گزارش انصار، خبرگزاری فارس پیرامون این موضوع که چه چالشهایی فراروی صلح در افغانستان وجود دارد که از رسیدن به این هدف مقدس و انسانی جلوگیری میکند و چه راهکارهایی را باید برای رسیدن به این امر آرمانی در افغانستان باید انجامـ داد؟ تحلیلی نوشته است:
12سال ناکامی روند صلح و مذاکره با طالبان در افغانستان، صلح را یک امر آرمانی و در عین حال دست نیافتی تبدیل کرده و کمتر کسی باور دارد که افغانستان روزی به این آرزوی دیرینه دست یابد.
(حامدکرزی) رئیس جمهور سابق افغانستان، امریکا و پاکستان را مانع اصلی در روند مذاکره و مصالحه با طالبان عنوان میکرد و اذعان داشت، تا زمانی که امریکا و پاکستان نخواهد، صلح در افغانستان امری دست نیافتی است.
وی عدمـ امضای پیمان بدون قید شرط امنیتی با امریکا را یکی از شرایط صلح در افغانستان از جانب امریکا میدانست که دولت وی آنرا امضا نکرد.
همچنین، کرزی در آخرین بیانیه خداحافظی با کارمندان دولت گفت: شرط اصلی پاکستان در مذاکره با طالبان به رسمیت شناختن خط دیورند و اتخاذ سیاست خارجی همسو با این کشور است.
اکنون که دولت وحدت ملی پیمان امنیتی را به خواست امریکا امضا کرده است، آیا باز همـ امریکا به عنوان سدی در برابر صلح و مذاکره با طالبان قرار دارد؟ آیا پاکستان به اهدافی که کرزی به آن اشاره کرده بود، رسیده است؟ و چه چالش‌هـای فراروی صلح در این کشور وجود دارد.
چالشهای داخلی فراروی صلح در افغانستان
در حال حاضر، میتوان چالشها را به دو دسته داخلی و خارجی تقسیمـ بندی کرد، یکی از چالشهایی که دولت وحدت ملی در داخل افغانستان با آن مواجه است و دیگری چالشهای خارجی است که طالبان و کشورهای ذی نفوذ فراروی صلح ایجاد کرده‌اند.
در افغانستان دیدگاه واحدی نسبت به صلح، چه در میان دولت وحدت ملی و چه در میان اپوزیسیون، جامعه مدنی و احزاب جهادی وجود ندارد.
به عنوان نمونه (عبدرب الرسول سیاف) یکی از رهبران جهادی در گردهمایی سالگرد خروج ارتش سرخ از افغانستان، تغییر استراتژیک در روابط با همسایهها و کشورها را بدون مشورت با ملت حرامـ و دیکتاتورانه خواند.
از این رو، درست فردای سفر چند روز پیش جنرال (راحیل شریف)، رئیس ارتش و جنرال (رضوان اختر)، رئیس سازمان اطلـاعات ارتش پاکستان به کابل، اشرف غنی به صورت فوری دست به کار شده تا رهبران افغانستان را بر سر مذاکرات صلح با طالبان به اجماع برساند.
وی، حامد کرزی، معاونان ریاست جمهوری، برخی از رهبران جهادی از جمله (کریمـ خلیلی) و (سید احمد گیلـانی) از فعالـان جامعه مدنی و زنان را در جریان جزئیات قول و قرارهای جنرال‌های ارتش پاکستان قرار داد.
اجماع بر سر چگونگی مذاکرات با طالبان و جایگاه آنان در دولت وحدت ملی بعید به نظر میرسد و فراتر از آن، تاکنون روشن نیست که طالبان موضع خود را در مورد قانون اساسی تغییر خواهد داد یا خیر و یا بر تعدیل آن همچنان تأکید خواهند کرد.
از طرف دیگر، مجاهدین و رهبران جهادی که سالها با طالبان جنگیده‌اند، مانند جنرال (عبدالرشید دوستم)، معاون اول ریاست جمهوری معتقد است که از راه نظامی میتوان طالبان را مقهور ساخت.
چالشهای خارجی فراروی صلح در افغانستان
نزدیکی افغانستان به هند و رقابت پاکستان با این کشور و همچنین دیدگاه پاکستان به افغانستان به عنوان (ضربه گیر) باعث شده است که روند صلح و مذاکره را حداقل تحت تأثیر خود قرار دهد و به عنوان چالشهای برون مرزی مطرح سازد.
طالبان از آنجایی که برای تأمین نیازهای اقتصادی و تامین نیروهای رزمی خود، نیاز به کمک کننده دارد، باعث شده است تا ابزار دست کشورهایی قرار گیرد که در مسائل افغانستان در جستجوی منافع خود هستند. از این جهت است که نمی‌توانند مستقلـانه در مورد صلح تصمیمـ‌گیری کنند.
همچنین، تاکنون روشن نیست که پاکستان به خواستههای خود که کرزی به آن اشاره کرده بود رسیده است یا خیر و اگر نرسیده است چگونه میتوان اطمینان کرد که پاکستان صادقانه در این وادی گامـ بر میدارد.
همچنین، مهمترین چالشی که فراروی صلح در افغانستان قرار دارد، عدمـ یک دستی طالبان و دیدگاه واحد آنان نسبت به صلح است، از این رو این پرسش همواره مطرح است که چه ضمانتی وجود دارد که طالبان در این بخش یک دست عمل کنند. زیرا اگر یک دست عمل نکنند، گروهک‌های دیگر، طالبان همچنان به جنگ در این کشور ادامه خواهند داد و سرانجامـ (گوساله گاو خواهد شد).
(جاوید کوهستانی) کارشناس مسائل نظامی در افغانستان نیز مسئله جابجای گروهای تندرو و بنیادگرایی مانند داعش در افغانستان پس از طالبان را نگرانی اصلی در آینده صلح این کشور میداند.
امریکا و صلح افغانستان
یکی از شرایطی که طالبان از گذشتههای دور تاکنون به عنوان پیش شرط صلح در افغانستان مطرح کرده، خروج کامل نظامیان خارجی از افغانستان است.
طالبان مسئله خروج کامل نظامیان خارجی و پذیرش قانون اساسی از سوی طالبان عمده‌ترین پیش شرط صلح است. اما (اشتون کارتر) وزیر دفاع جدید امریکا در اولین سفرش به افغانستان گفت: این کشور در مورد خروج کامل نظامیانش از افغانستان بازنگری خواهد کرد.
وی دلیل بازنگری در خروج کامل نظامیان امریکا از افغانستان را افزایش ناامنی و حضور گروهک‌های تروریستی مانند داعش خواند. به نظر میرسد که این خود پیامی است برای تلـاشهای صلح در افغانستان و ظهور گروه داعش بهانهای است برای ادامه این حضور.
از طرف دیگر، تنها حضور نظامی امریکا در افغانستان برای این کشور مطلوبیت ندارد بلکه نیاز است تا زمینه برای ادامه حضور و فعالیت‌های بیرون مرزی داشته باشند که در این راستا همـ طالبان و همـ داعش میتوانند به عنوان پیش مرگ خوب عمل کنند.
کدامـ مسیر به صلح منتهی خواهد شد؟
طی 13 سال گذشته دولت افغانستان تلـاش کرده است تا به صورت مستقیمـ، با طالبان به عنوان مخالفان مسلح و ناراضی وارد گفتوگو شود، اما تاکنون به این مهمـ دست نیافته است و با چالشهای فراوانی مواجه شده است. ایجاد دفتر طالبان در قطر، به نظر میرسید که بر مبنای استقلـال خواهی طالبان راه‌اندازی شده بود. بنابراین ادامه راه گذشته به صلح منتهی نخواهد شد؛ زیرا ادامه این راه به معنای تکرار تجربه ناکامـ گذشته است.
اکنون تنها راه حل منطقی و عملی، بهبود روابط و صفر ساختن چالشها در روابط میان پاکستان و افغانستان است که باید در رأس اهداف دولت قرار گیرد. در صورت بهبود روابط افغانستان و پاکستان و رفع نگرانی‌های پاکستان از ناحیه افغانستان، باعث خواهد شد تا پاکستان خود به این بازی دوگانه پایان دهد زیرا اتخاذ سیاست خارجی کشورها معطوف به اهداف است و در صورت دستیابی به اهداف، سیاست اتخاذ شده نیز مهار خواهد شد.
به نظر میرسد راهی که اکنون دولت وحدت ملی در پیش گرفته است، مبتنی بر همین منطق است. از این روست که پاکستان رابطه میان این کشور و افغانستان را در حال حاضر در بهترین سطح خوانده و گفته است: همکاری میان کابل و اسلـامـ‌آباد در مبارزه با تروریسمـ معجزه خواهد کرد.
همچنین، گزارشها حاکی از آن است که مقامهای بلندپایه پاکستان به طالبان گفته‌اند که اگر به روند صلح برنگردند، پناهگاه‌های آنها را خواهند بست.
حتی گزارشهایی وجود دارد که رئیس ارتش پاکستان در آخرین سفر خود به کابل به اشرف غنی گفته است که شورای کویته طالبان و شبکه حقانی (صد در صد) برای گفت‌وگوهای رو در رو با دولت افغانستان آماده شده‌اند. زیرا یکی از نگرانی‌های پاکستان در افغانستان، نوع تقسیمـ قدرت و به زعمـ پاکستان در حاشیه قرار گرفتن یکی از اقوامـ مطرح بود که اکنون در دولت وحدت ملی این مسئله از نظر پاکستان حل شده است.
از طرف دیگر، چندی قبل (جنرال پرویز مشرف) به رسانه‌ها گفته بود که با حضور اشرف غنی در صحنه، نگرانی این کشور از سهمی که یکی از اقوامـ در دولت افغانستان دارد، رفع شده است و دیگر نیاز به بازی دوگانه در منطقه نیست.
همه این مسائل حاکی از آن است که حل مشکلـات، بهبود روابط و رفع نگرانی پاکستان یکی از مسائل کلیدی در راه رسیدن به صلح در افغانستان است.
براین اساس، به جای اینکه با طالبان وارد مذاکره شویمـ، بهتر است اول روابط با پاکستان بهبود یابد و به پاکستان باید به عنوان یک کشور دوست و همسایه که امنیت و صلح و ثبات آن با امنیت، صلح و ثبات در افغانستان گره خورده باشد، نگریسته شود. این خود زمینه همگرایی منطقه‌ای در مقابله با طالبان و بنیادگرایی را فراهمـ خواهد کرد.
از این رو که خوشبینی پاکستان نسبت به صلح بیشتر شده است و دولت افغانستان نیز با اطمینان بیشتر از صلح صحبت میکند.
از طرف دیگر، اعزامـ افسران ارتش افغانستان به پاکستان برای آموزش نظامی، نشان دهنده اعتماد میان دو کشور است و به نظر میرسد که پاکستان این بار می‌خواهد مشکلـات ناامنی در منطقه را به طور واقعی حل کند.
|
|
Tweet |
1. haji sabor ميگويد:
در زمان حکومت کرزی قرار برین بود چیز‌هـای که کرزی نمی خواست اجرا شود به سارنوال محول میکرد سارنوال خاین الکو آنرار در طاق نسیان میگذاشت.
مغز متفکر ماقوانین و اسناد را که تمامی مراحل اصولی آن سپری شده مانند توزیع تذکره برقی و قانون اصلـاحلـاحات کمیسون انتخابات باوجویکه شخصی وزیر داخله به مردمـ اطمینان داداثری از عمل درک ندارد همچنان دفتر ریاست اجراهیه راجع به برطرفی روسای خاین کمیسون انتخابات وعده دادند چهار شنبه رهیس جمهور امضا میکندهمه وعده سر خرمن به مردمـ است. جای سوال اینست دلیل چه است مانند کرزی مقامات محترمـ که صلـاحیت ندارندوعده‌هـای دروغین رسمی به ملت میدهید عزت و آبرو تان به صفر نزد مردمـ تقرب میکند خوب میدانید که اشرف غنی اسناد را در گوشه دفتر خودعمدی میاندازد و امضا نمیکند مانند کرزی یک تازی میکند به خواست مشروع ملت هیچ ارزش نمیدهدهر آنچه برایش دکتی شد همان میکند معلومـ میشود وزرای‌هـا سمبولیک است کوشش دارید به خاطر حفظ آبرو تان به مردمـ وعده دروغین خارج صلـاحیت تان ندهید اگر میخواهیدحیثیت تان حفظ باشد. حاجی صبور
بالـا