در دین موارد زیادی داریمـ که دو طرف گناهکار محسوب می‌شوند مانند سودگیرنده و سودهنده. یکی از مواردی که دو طرف عصیان‌کار محسوب می‌شوند همین بحث غیبت است که نه‌تن‌ها فرد غیبت‌کننده عصیانگر دانسته می‌شود، بلکه حتی شنونده غیبت همـ اگر به وظایف خود عمل نکند گناهکار خواهد بود.

حتماً همه ما برخی خانه‌ها و زن‌های آشنا و همسایه را در حال اختلـاط با همـ خوب به خاطر داریمـ. یادمـ می‌آید در کودکی برخی زن‌های همسایه یا فامیل صبح که از خواب بیدار می‌شدند هر‌از‌گاهی خانه یک نفر جمع می‌شدند و گاهی تا ظهر به صحبت با همـ می‌پرداختند. بحث را از سردی و گرمی هوا شروع و یادی از درد‌های جسمی و روحی خود می‌کردند و دیری نمی‌پایید که بحث شیرین غیبت و بدگویی محفل ایشان را از صدق و صفا بیرون می‌آورد. بحث را از فلـانی که فلـان روز با زنش چنین برخوردی داشته یا شاید از لباس فلـان خانمـ در فلـان مجلس که هیچ خوب نبوده و یا ایراد از کیفیت یا کمیت غذایی که در شب عروسی دختر زن همسایه بین مهمان‌ها پخش شد، شروع می‌کردند تا حرف از اخلـاق بد فلـان آشنای دیگر...!

و اگر در این جمع کمی با سواد نیز باشد، این بحث‌ها گاهی جنبه سیاسی پیدا می‌کرد و خانمـ‌های تحلیلگر به موشکافی اعمال و رفتار فلـان مسئول مملکت می‌پرداختند و خلـاصه هیچ فرد غایبی از این بدگویی‌ها جان سالمـ به در نمی‌برد. بدگویی‌هایی که گرچه در برخی موارد راست بود، ولی، چون پشت سر طرف بود و اگر او بود از آن حرف ناراحت می‌شد، تبدیل به فتنه و کینه می‌شد. خلـاصه حرف‌ها زده می‌شد و خداحافظی می‌کردند تا روز دیگر و بحث شیرین دیگر.

به هر صورت همواره بحث شیرین غیبت نقل هر مجلس است! اما این روزها با پیشرفت تکنالوژی در کشورمان، جدای از فضای خانه و کوچه، در فضای مجازی و با ورود به چت فامیلی در واتس‌آپ و تلگرامـ و. نه‌تن‌ها این بحث‌ها خاتمه نمی‌یابد، بلکه اگر قبل‌تر‌ها مردمـ فقط یکی دو ساعت در خانه‌ها به این بحث‌ها می‌پرداختند، حالـا دیگر وقت و ساعت، معنا و جایگاهی ندارد. از صبح تا شب و از شب تا صبح محال است در محاورات افراد از بدگویی از فرد غایب خبری نباشد.

شاید در بعضی فامیل‌هـا شکل این عمل زشت تغییر کرده، ولی ماهیت آن به قوت خود باقی مانده و حتی تقویت همـ شده است. دوستان و اقوامـ در صفحه چت، ساعت‌ها به بحث و گفت‌و‌گو می‌نشینند و از مسائل اعتقادی گرفته تا سیاسی و... با یکدیگر به بحث و گاهی جدل می‌پردازند و در این میان هر کدامـ برای اثبات حرف خود حاضر به تخریب افراد بسیاری می‌شود که گاهی این دیگر نه‌تن‌ها غیبت، بلکه تهمت خواهد بود.

اما غیبت در چه حالت اتفاق می‌افتد؟ اول آنکه حرفی درباره کسی زده شود که خود فرد در آن محل حضور نداشته باشد، دومـ اینکه مردمـ از آن بی‌خبر باشند و در مرحله سومـ اگر طرف این سخن را بشنود، ناراحت شود. با این مقدمه طولـانی مطمئناً موضوع بحث ما نیز روشن شد. اینک به بررسی این لغت کوتاه و در عمل ویرانگر می‌پردازیمـ.

چرا می‌گوییمـ غیبت کردن همچون خوردن گوشت برادر مرده است؟

غیبت، این واژه نامـ آشنای مذمومـ در معارف دینی به علل مختلف مورد نهی واقع شده است. در روایتی از امامـ صادق (ع) آمده است: (اگر غیبت‌کننده توبه کند آخرین کسی است که وارد بهشت می‌شود و اگر توبه نکند اولین کسی است که وارد جهنمـ می‌شود). پیشوای هشتمـ شیعیان در مدح فردی که از غیبت جلوگیری می‌کند، می‌فرمایند: (هر کس مانع ریختن آبروی مسلمانی شود در قیامت خداوند از لغزش‌هایش چشمـ‌پوشی می‌کند).

سخن دیگر از پیامبر (ص) آنکه: (هر کس غیبت زن و مرد کند تا ۴۰ روز نماز و روزه‌اش پذیرفته نمی‌شود و در قیامت وقتی نامه اعمال به دست افرادی داده می‌شود عده‌ای می‌گویند چرا کار‌های خوب ما ثبت نشده است و خداوند می‌فرمایند: خداوند هیچ چیز را کمـ یا فراموش نمی‌کند و عده‌ای آنقدر در نامه عمل خود اعمال خوب می‌بینند که گمان می‌کنند نامه اعمال آن‌ها نیست و به آن‌ها گفته می‌شود به واسطه غیبت شدن از شما این نیکی‌ها به شما داده شده است)، اما سؤالی که پس از خواندن این حدیث ذهن ما را به خود مشغول می‌کند این است که آیا عادلـانه است کیفر یک لحظه غیبت باعث نابودی چندین سال عبادت شود؟! پاسخ واضح است. حساب دو دو تا چهار تا است، همانگونه که آبروی مؤمن که سال‌ها به دست آورده را با غیبت کردن از وی می‌ریزیمـ، بدیهی است حکمت و عدل خداوند ایجاب کند که در عوض این کار عبادات ما را از بین ببرد! حتماً در باب مذمومـ بودن سود زیاد شنیده‌اید تا جایی که در روایتی هر درهمـ سود برابر با ۳۶ بار زنا دانسته شده است و بدتر آنکه بزرگ‌ترین ربا را غیبت که همان معامله با آبروی مؤمن است ذکر کرده‌اند و این نهایت انزجار دین از این عمل قبیح را می‌رساند.

احادیث در این باب بسیارند و مجال نوشتن کمـ. همه ما حتماً آیه معروف (و لـا یغتب بعضکمـ بعضا ایحب احدکمـ ان یاکل لحمـ اخیه میتا فکرهتموه) (۱۲ حجرات) را زیاد شنیده‌ایمـ و می‌دانیمـ که غیبت کردن طبق این آیه به خوردن گوشت برادر مرده تشبیه شده است، اما تاکنون از خود علت چنین تشبیه عجیبی را پرسیده‌ایم؟ در پاسخ باید گفت: علل مختلفی در واکاوی این تشبیه دخیل هستند. از آن جمله اینکه اگر از بدن انسان زنده چیزی کنده شود جایش گوشت می‌روید، اما اگر از بدن انسان مرده چیزی کنده شود جایش گوشت نمی‌روید و غیبت بردن آبروی مؤمن است که دیگر بر‌گردانده نمی‌شود. اما علت دیگر آنکه فرد زنده وقتی حرفی از او زده می‌شود، می‌تواند از خودش دفاع کند ولی فردی که مرده است نمی‌تواند از خودش دفاع کند، چراکه در محل حضور ندارد تا از خود دفاع کند و اینجاست که می‌شود به حکمت چنین تشبیهی از سوی خداوند حکیمـ پی برد.

ادامه دارد

*	نـامـ و نـامـ خـانوادگی
*	نظر شما
چهار عدد تصوير را عينا در زير بنويسيد.
*

	نماد صف آرایی جبهه ایمان
	روز قدس اِکسیر آزادی اولین قبله مسلمانان جهان
	چشمـ کور غرب در برابر مظلومیت فلسطین
	حکومت علوی، راه نجات ملل مسلمان از انحطاط
	«غده سرطانی اسرائیل»؛ رژیمـ صهیونیستی از فلسطین به کدامـ نقطه دنیا فرار خواهد کرد؟ /قسمت اول
	شهادت أمیرمؤمنان حضرت امامـ علی علیه السلـامـ به روایت استاد شهید مطهری
	اینجا کسب قدرت هدف نهایی‌است!
	چرا از فلسطین حمایت میکنیم؟
	علی، اسوه عدالت پیشگان
	شب قدر برتر از هزار ماه